مغالطه سوء اعتبار حملمغالطه سوء اعتبار حمل، مغالطه معنوی ناشی از اضافه یا کم کردن اجزای مقدمات قیاس است. ۱ - اقسام مغالطهمغالطه بر دو قسم است: مغالطه لفظی، مغالطه معنوی. و مغالطه معنوی نیز بر دو نوع است: مغالطه‌ای که بین اجزای قضیه واقع می‌شود و مغالطه‌ای که بین چند قضیه واقع می‌شود. ۲ - توضیح اصطلاحمغالطه سوء اعتبار حمل، از نوع اول است و آن بدین صورت است که جزئی از قضیه به صورتی بیان شود که نباید بیان شود. به این ترتیب که یا چیزی که متعلق به آن نیست بدان ضمیمه شود و یا یکی از قیود و شرایط آن حذف شود. ایجاد اختلال در وحدت‌های هشت‌گانه تحقق تناقض یکی از مصادیق سوء اعتبار حمل است. مثلا بعضی گمان کرده‌اند که آب مطلقا هنگام بر خورد با نجاست نجس نمی‌شود. در حالی که صورت صحیح این حکم این است که آب اگر به حدّ کُر برسد نجس نمی‌شود. بنابر این، قید "اگر به حدّ کُر برسد" حذف شده است. یا بعضی گمان کرده‌اند که حکم "جزئی جزئی نیست" متناقض است در حالی که قید موضوع این قضیه حذف شده است. معنای قضیه این است که جزئی، از آن جهت که یک مفهوم است، جزئی نیست زیرا مفهوم جزئی، کلی است و مصداق آن جزئی است. ۳ - اقسام مغالطه سوء اعتبار حملبعضی از اقسام مغالطه سوء اعتبار حمل عبارتند از: "اخذ ما بالفعل مکان ما بالقوّه" و "اخذ ما بالقوّه مکان ما بالفعل" و "غفلت از توابع حمل" و "غفلت از شرایط حمل" و "اخذ سلب جهت مکان جهت مسلوب". [۵]
ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۲۷۴.
[۷]
ابوالبركات ابن‌ملكا، هبه‌الله بن علي، الکتاب المعتبر فی الحکمة، ص۲۶۸.
[۹]
مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۶۰.
[۱۰]
شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات، ص۸۶-۸۹.
۴ - مستندات مقالهدر تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • مظفر، محمدرضا، المنطق. • سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة. • ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، النجاة. • مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد. • ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل. • علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید. • ابوالبركات ابن‌ملكا، هبه‌الله بن علي، الکتاب المعتبر فی الحکمة. • شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات. • خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس. • مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه. ۵ - پانویس
۶ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «مغالطه سوء اعتبار حمل»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۴/۲۰. رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی | مغالطه معنوی
|